Dalam konteks penyakit buah pinggang kronik (CKD), laluan pengambilan protein haiwan diet boleh membawa kepada pengeluaran urea, kreatinin, dan asid urik, yang boleh menjejaskan fungsi buah pinggang.
Berikut ialah penjelasan mengenai proses tersebut:
1. Pengambilan Protein:
Apabila kita mengambil protein pemakanan, ia akan dipecahkan kepada asid amino semasa penghadaman. Sumber berasaskan haiwan seperti daging, ayam, ikan dan produk tenusu amat kaya dengan protein.
2. Metabolisme Asid Amino:
Selepas protein dicerna dan diserap, badan memetabolismekan asid amino. Sebahagian daripada asid amino digunakan untuk sintesis protein, manakala yang lain dipecahkan untuk penghasilan tenaga atau ditukar kepada bahan lain.
3. Pengeluaran Urea:
Sebagai sebahagian daripada metabolisme asid amino, hati menukarkan ammonia, bahan buangan daripada pecahan protein, kepada urea melalui proses yang dipanggil kitaran urea. Urea adalah bahan buangan nitrogen yang kurang toksik daripada ammonia. Ia dilepaskan ke dalam aliran darah dan akhirnya disingkirkan oleh buah pinggang melalui air kencing.
4. Pengeluaran Kreatinin:
Kreatinin adalah hasil sampingan metabolisme otot dan dihasilkan pada kadar yang agak tetap apabila sel-sel otot rosak dan tumbuh semula. Creatine, sebatian organik yang terdapat dalam tisu otot, ditukar kepada kreatinin dan dilepaskan ke dalam aliran darah. Kreatinin ditapis oleh buah pinggang dan dikumuhkan dalam air kencing.
5. Pengeluaran Asid Urik:
Asid urik adalah bahan buangan yang terhasil daripada pemecahan purin, yang merupakan sebatian semulajadi yang terdapat dalam beberapa makanan, termasuk sumber protein haiwan. Purin dimetabolismekan menjadi asid urik, yang kemudiannya dikumuhkan oleh buah pinggang. Walau bagaimanapun, pengeluaran berlebihan atau penyingkiran asid urik yang terjejas boleh menyebabkan paras yang tinggi, meningkatkan risiko keadaan seperti gout.
Kesan pada Fungsi Buah Pinggang:
Pemecahan dan perkumuhan urea, kreatinin, dan asid urik memberi beban kepada buah pinggang. Pada individu yang mempunyai fungsi buah pinggang yang normal, bahan buangan ini disingkirkan dengan cekap daripada badan. Walau bagaimanapun, dalam CKD, buah pinggang tidak dapat menapis dan menghapuskan bahan buangan ini dengan secukupnya, yang membawa kepada pengumpulannya dalam aliran darah.
Tahap urea, kreatinin dan asid urik yang tinggi boleh memberi kesan buruk pada fungsi buah pinggang dan kesihatan keseluruhan:
– Urea: Tahap urea yang tinggi, yang dikenali sebagai uremia, boleh menyumbang kepada gejala seperti keletihan, hilang selera makan, loya, dan perubahan fungsi mental. Ia mencerminkan penurunan fungsi buah pinggang dan penyingkiran bahan buangan terjejas.
– Kreatinin: Tahap kreatinin yang tinggi dalam darah menunjukkan fungsi buah pinggang berkurangan, kerana buah pinggang tidak dapat menapis dan mengeluarkannya dengan berkesan. Memantau tahap kreatinin membantu menilai perkembangan CKD.
– Asid Urik: Tahap asid urik yang berlebihan boleh menyebabkan keadaan seperti gout, di mana kristal asid urik mendapan di sendi, menyebabkan keradangan dan kesakitan. Tahap asid urik yang tinggi juga dikaitkan dengan peningkatan risiko batu karang.
Memandangkan kesan negatif pengambilan protein ke atas fungsi buah pinggang, cadangan protein diet untuk individu dengan CKD adalah secara individu berdasarkan peringkat CKD, status pemakanan dan kehadiran komplikasi. Dalam sesetengah kes, pengurangan sederhana dalam pengambilan protein mungkin disyorkan untuk mengurangkan beban kerja pada buah pinggang. Walau bagaimanapun, sekatan protein harus seimbang dengan memenuhi keperluan nutrien penting dan mencegah kekurangan zat makanan.
Adalah penting bagi individu yang menghidap CKD untuk bekerjasama rapat dengan pakar kesihatan, termasuk pakar nefrologi dan pakar diet, untuk membangunkan pelan pemakanan peribadi yang mengoptimumkan pengambilan protein dan mengurus fungsi buah pinggang dengan berkesan.
Pemantauan tetap paras nitrogen urea darah (BUN), kreatinin, dan asid urik membantu menilai fungsi buah pinggang dan membimbing campur tangan pemakanan dalam CKD.